Cucurbita moschata Duchesne
Cucurbita L.
moschata
-
-
Cucurbita colombiana (Zhit.) Bukasov
Cucurbita hippopera Ser.
Cucurbita macrocarpa Gasp.
Cucurbita meloniformis Carrière
ลำต้น ไม้เลื้อย มีขนนุ่ม ลำต้นแข็งปานกลาง กลม หรือเหลี่ยมมน 5 เหลี่ยม มีมือเกาะ 3 – 4 แขนง
ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับกัน กว้าง20 ซม. ยาว 30 ซม. ขอบใบหยักเว้า เป็นแฉกตื้น หรือเป็นเหลี่ยม 5 เหลี่ยม ปลายใบมน มีขนทั้งสองด้าน บางครั้งอาจด่างขาวเป็นดวง ก้านใบยาว 12 – 30 ซม. แผ่นใบรูปกลมหรือรูปไต โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจกว้าง
ดอก ดอกเดี่ยว ออกตามง่ามใบ ดอกตูมปลายแหลม ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียเกิดบนต้นเดียวกัน ดอกเพศผู้มีก้านดอกยาว กลีบรองกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็น 5 กลีบ มักจะมีลักษณะแบน กลีบดอกสีเหลือง หรือเหลืองอมส้ม ยาว 10 – 12 ซม. เชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง เช่นเดียวกับกลีบรองกลีบดอก ปลายแยกเป็น 5 กลีบ
ผล ก้านผลเป็นเหลี่ยม 5 เหลี่ยม แข็ง ผลมีรูปร่างและขนาดต่างกัน เช่น กลมแป้น มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 12 – 40 ซม. เป็นพูเล็ก ๆ ตลอดรอบผล ผิวไม่แข็ง มีสีเขียวเข้มอมน้ำเงิน หรืออมเทา อาจด่างเหลืองเป็นทางหรือแต้มเป็นจุดกระจายทั่วไป เนื้อสีเหลือง เหลืองอมเขียวหรือสีส้มเข้ม ตรงกลางผลมีรูพรุน มีเมล็ดติดอยู่จำนวนมาก
เมล็ด เมล็ดแบน ขอบแข็งเป็นสัน สีเข้ม.
เจริญเติบโตได้ดีในสภาพที่แสงแดดส่องถึง
เอเชียเขตร้อน อเมริกาเหนือ-อเมริกาใต้
หมู่เกาะอันดามัน ตะวันออกเฉียงเหนือของอาร์เจนตินา บังกลาเทศ เกากลี รัฐฟลอริด้าของสหรัฐอเมริกา ฯลฯ
ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด
- ยอดอ่อนและผล ใช้ประกอบอาหาร เช่น แกง ผัดหรือลวก จิ้มน้ำพริก(กะเหรี่ยงเชียงใหม่,ลั้วะ)
ผล ใช้ประกอบอาหาร เช่น ผัด หรือลวกกินกับน้ำพริก(คนเมือง)
ยอดอ่อนและผลอ่อน นำไปลวกกินจิ้มน้ำพริก, ผลแก่ นำมาประกอบอาหารเช่น แกง นึ่งหรือทำเป็นขนม(ปะหล่อง)
ยอดอ่อน ใช้ประกอบอาหาร เช่น ผัดหรือแกง ผล นึ่งรับประทาน กับน้ำพริกหรือใส่แกงจืด(ม้ง)
- ก้านผล เป็นส่วนประกอบในยาอาการลมชัก(ปะหล่อง)
- ราก น้ำต้มราก, กินเป็นยาบำรุงร่างกาย แก้ไอ และแก้พิษของฝิ่น ต้น ยอดอ่อนกินได้ ผล ใช้เป็นอาหาร, สามารถเก็บเอาไว้ได้นานเมื่อแก่จัด เป็นยาระบายอย่างอ่อน, เยื่อฟุพรุนภายในผลใช้เป็นยาพอกแก้ฟกช้ำ, แก้ปวดอักเสบ; น้ำมันผล กินเป็นยาบำรุงประสาท เมล็ด เนื้อเมล็ดสด หรือ ทำเป็น emulsion เสียก่อน, กินเป็นยาขับพยาธิตัวตืดได้อย่างปลอดภัย, ขับปัสสาวะ และบำรุงร่างกาย [6]
- สรรพคุณความเชื่อ
เมล็ด รสมัน เป็นยาขับพยาธิตัวตืด ป้องกันการเกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ และช่วยดับพิษปอดบวม
น้ำมันจากเมล็ด รสหวานมัน บำรุงประสาท
ราก รสเย็น ช่วยแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้อาการปวดศีรษะข้างเคียง ต้มน้ำดื่มบำรุงร่างกาย แก้ไอ ถอนพิษฝิ่น
ยาง ช่วยแก้พิษผื่นคัน เริม และงูสวัด
ยอดและใบอ่อน แก้โรคธาตุพิการ แก้บิด
ใบ ตำพอกบริเวณแผลผีหนองและบริเวณที่ปวดแสบปวดร้อน
ผลแก่ แก้กระหายน้ำ แก้เลือดออกตามไรฟัน ป้องกันมะเร็ง โรคหัวใจ
เนื้อในผลรสเย็น พอกแก้แผลไฟไหม้ แก้น้ำร้อนลวก ขับพยาธิ มีวิตามินเอสูงช่วยบำรุงสายตา
เยื่อกลางผล รสหวานเย็น พอกแก้ฟกช้ำ แก้ปวดอักเสบ
ขั้วผล รสเย็น ฝนกับน้ำมะนาวผสมเศษผ้าฝ้าย เผาไฟรับประทานแก้พิษกิ้งกือ
-
สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง ( องค์กรมหาชน ). 2553. “ฟักทอง.” [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://eherb.hrdi.or.th/search_result_details.php?herbariumID=360&name=-%20Cushaw%20%20-%20Pumpkin,%20Butternut%20squash,%20Cushaw,%20Field%20pumpkin,%20Squash,%20Winter%20squash%20%5B3%5D (23 กรกฎาคม 2560)
The Plant List. 2013. “Cucurbita moschata Duchesne.” [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2747174 (23 กรกฎาคม 2560)
The Royal Botanic Gardens, Kew science. “Cucurbita moschata.” [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา: http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:320034-2 (23 กรกฎาคม 2560)
-
-
กลับหน้ารายการพรรณไม้ แก้ไขข้อมูล จัดการรูปภาพ พิมพ์ QR Code ของพืชนี้ ลบข้อมูลพรรณไม้นี้